Demografija: Kako je rasla Jugoslavija?

“Za tri decenije mnogo što šta se izmenilo u Jugoslaviji, i mnogim promenama i uspesima se ponosimo danas.  Vrlo su zanimljive promene u ličnoj karti Jugoslavije. Ona je danas osrednje velika zemlja. Na njenoj teritoriji od 255.804 kvadratnih kilometara živi blizu 23 miliona ljudi”, pisao je 1978. godine Kekec. Tekst “Kako je rasla Jugoslavija”, prenosimo u cijelosti.

Da bismo se podsetili kako je rasla Jugoslavija vratićemo se u njenu ne tako daleku prošlost. Posle rata, za vreme prvog popisa stanovništva 1948. godine, Jugoslavija je imala 15,772.000 stanovnika, a 1977. godine 21.767.000 ili gotovo za šest miliona više, što je ravno stanovništvu nekih manjih evropskih i afričkih zemalja.

Takav rast stanovništva povećao je i gustinu naseljenosti. Na primer 1948. godine imali smo 62 stanovnika po kvadratnom kilometru, a 1977. godine 85 stanovnika. Prateći kretanja povećanja broja stanovnika statističari su izveli i neke dugoročnije prognoze.

Ove godine, prema proceni, Jugoslavija će imati 21.914.000 stanovnika.

1980. godine – 22.299.000 stanovnika,

1984. godine – 23.053.000 stanovnika,

1988. godine, dakle za jednu deceniju – više od 23.700.000 stanovnika.

Na hiljadu stanovnika 1947. godine rađalo se 26,7 beba dok se taj broj u 1977. godini smanjio na 17,7 živorođene dece. Međutim, ako se broj rođene dece smanjio, znatno je smanjena i smrtnost. Na hiljadu stanovnika pre trideset godina umiralo je 12,8 a lane 8,4.

Danas Jugosloveni žive za 17 godina duže nego pre tri decenije. Srednje trajanje života iznosilo je 1948. godine 50,9 a od 1970. do 1975. godine 67,6 godina. Tome je doprineo viši standard i bolji uslovi života, kao i neuporedivo bolja zdravstvena zaštita.

Najduže žive Crnogorci

Prateći podatke o trajanju života po republikama i pokrajinama, saznajemo da:

Najduže žive Crnogorci, čiji je prosečan vek života 71,6 godina, zatim stanovnici uže Srbije (69,4), Vojvodine (69,1), Slovenije (69), Hrvatske – (68,8), Makedonije (67), Bosne i Hercegovine (65,9), Kosova (64,9 godina života).

Žene u proseku duže žive za 4,8 godina nego muškarci. Prema podacima prikupljenim od 1970. do 1972. godine muškarci su prosečno živeli u Jugoslaviji 65,4 godine a žene 70,2 godine. Prema popisu iz 1971. godine u našoj zemlji je živelo deset miliona muškaraca i deset i po miliona žena.

Jugoslovensko stanovništvo među najmlađim u Evropi

Ova nesrazmera između muškog i ženskog dela stanovništva potiče još iz drugog svetskog rata u kome je poginulo mnogo više muškaraca nego žena, a žene i duže žive. Statistika je zabeležila da je 1948. godine na 926 muškaraca dolazilo 1.000 žena. Međutim, taj raskorak se nešto popravio u korist muškaraca, pa je 1974. godine na 966 muškaraca dolazilo 1.000 žena.

Jugoslovensko stanovništvo je mlado, među najmlađim je u Evropi. Na primer, 1976. godine prosečna mladost ili starost svih jugoslovenskih muškaraca iznosila je 31 godinu, a žena 33 godine. Smanjivanje rađanja i opadanje smrtnosti je karakteristična pojava za razvijene zemlje. Recimo još samo i to da Jugoslavija prema proceni ima 22.681.000 stanovnika.

/Kekec, 1978./ Yugopapir/